بهترین روش درس خواندن برای هر درس

وقتی بحث از کنکور می شود، بسیاری از دانش آموزان این سوال را مطرح می‌کنند که بهترین روش مطالعه برای دروس مختلف چیست. در این راستا باید نکات زیادی را در نظر بگیریم از جمله سرعت مطالعه، کیفیت مطالعه و مدت زمانی که مطالب در ذهن ما خواهد ماند یا در واقع سپردن نکات به حافظه بلند مدت و نگه داشتن آن برای مدتی طولانی. اما آیا شیوه مطالعه همه دروس مثل یکدیگر است؟ برای مثال درس زیست یا درس ریاضی یا درس جامعه شناسی با درس عربی تفاوتی در مطالعه ندارد. قطعاً شیوه مطالعه دروس مختلف با یکدیگر متفاوت است پس در ابتدای مقاله بهتر است ابتدا تقسیم بندی درستی بین دروس کنکور داشته باشیم تا بتوانیم به سوالات زیر پاسخ درستی دهیم:

• بهترین روش مطالعه هر درس برای کنکور
• چطور زیست را بخوانم تا فراموش نکنم
• بهترین روش مطالعه درس های محاسباتی مثل ریاضی و فیزیک
• چرا هرچی میخوانم را فراموش می کنم
• چطور مطالب را به حافظه بلند مدت بسپاریم
• بهترین روش مطالعه برای رتبه برتر شدن در کنکور 

شناخت دروس تحلیلی و خواندنی

 دروس تحلیلی درسی هستند که برای مطالعه آنها بیشتر بر مطالعه جزوات روش ها و حل مسئله تکیه داریم.  این نکته را در نظر داشته باشیم که در دروس خواندنی هم تحلیل زیادی نیاز است هرچند مامانا مدرسه تحلیلی و درس خواندن ای آنها را از یکدیگر جدا کردیم.  برای روشن تر شدن موضوع با مثال دروس تحلیلی رشته های مختلف را بیان می کنیم.  در نظر داشته باشید تحلیلی ترین درس در همه رشته ها درس ریاضی است و اما برای مثال خواهیم داشت:

•  ریاضی
• همه فیزیک به جزء انتهای فیزیک دوازدهم
• بخش محاسبات شیمی
• بخش محاسبات اقتصاد
• عربی تخصصی
• فلسفه و منطق

اما برای معرفی دروس خواندنی نیز بهتر است با مثال تشریح کنید دروس خواندنی شامل موارد زیر است:

• زیست شناسی
• بخش غیر محاسباتی شیمی
• روانشناسی
• جامعه شناسی
• تاریخ و جغرافیا

پیش از آنکه درباره روش مطالعه درس تحلیلی و خواندنی به صورت کامل و دقیق توضیح دهم بهتر است مجددا تاکید کنم که کنکور به سمت تحلیلی شدن می رود و حتی در دروس خواندنی تحلیل زیادی برای حل مسائل نیاز است اما به صورت کلی روش مطالعه دروس تحلیلی بسیار شبیه به یکدیگر و روش مطالعه درس خواندن نیز بسیار به یکدیگر شباهت دارد.  از این رو بسیاری از دانش آموزان به اشتباه معتقد هستند که من در دروس حفظی قوی یا ضعیف هستم در صورتی که اگر روش مطالعه هر دو تیپ از دروس را یاد بگیرید می توانید در هر دو بسیار عالی عمل کنید و جزو رتبه برتر های کنکور سراسری باشید.

روش مطالعه دروس تحلیلی مثل ریاضی

در این دروس تاکید بر کتاب درسی نیست. تاکید اصلی برای آموزش برکلاس، جزوه و پس از آن درسنامه است. هرچند حل تمرینات کتاب درسی در این دو دروس مفید است اما متن کتاب درسی، به اندازه کافی مفید نیست. پس برای یادگیری هرچه بیشتر در این دروس باید به حل مسئله یا اصطلاحاً تست زدن بپردازیم. در واقع به مطالعه درسنامه یا جزوه مختصر در حد چند صفحه، بسنده کنیم سپس با در اختیار داشتن جزوه و بدون آنکه بخواهیم آن را حفظ کنیم به حل مسئله یا تست زدن بپردازیم. در این مرحله استفاده از جزوه مجاز است حتی حین حل کردن تست ها در صورتی که نیاز باشد به جزوه خود نگاه بیندازید اما تلاش کنید مسائل را حل کنید.  پس از حل تعداد معقولی از سوالات یا تست‌ها به مرور اهمیت بخش‌های مختلف جزوه یا درسنامه را درک خواهید کرد و آن قسمت‌ها و روابط را به خودی خود حفظ خواهید شد.  پس نیازی نیست از ابتدا آنها را حفظ کنید.

در واقع یادگیری دروسی مثل ریاضی، شباهت زیادی به یادگیری رانندگی، دوچرخه سواری یا راه رفتن توسط یک کودک دارد. شما نمی‌توانید با مطالعه یک کتاب ۱۰۰۰ صفحه ای راه رفتن را بیاموزید. برای آموزش راه رفتن، یک کودک لازم است بارها زمین بخورد پس برای یادگیری دروس تحلیلی باید تا میتوانید تست حل کنید. هرچه تعداد بیشتری مسئله حل کنید و از تست‌های غلط و نزده نکات را استخراج کنید مراحل یادگیری را درست پیموده‌اید و در این دروس موفق‌تر خواهید بود. هر چند پس از یادگیری و استخراج نکات به خلاصه‌نویسی نیاز خواهید داشت که در مقاله‌های دیگر به صورت کامل درباره این موضوع توضیح داده خواهد شد

روش مطالعه دروس خواندنی مثل زیست

در این دروس بر خلاف دروس تحلیلی تکیه اصلی بر کتاب در درسی است. در واقع برخلاف ریاضی و فیزیک، که هرچه به کنکور نزدیک‌تر می شویم اهمیت کتاب درسی کاهش می‌یابد و اهمیت خلاصه‌نویسی‌ها و جزوات افزایش می‌یابد در این دروس همواره کتاب درسی اهمیت زیادی دارد. البته این موضوع را باید در نظر داشته باشیم که کتاب درسی به هیچ عنوان کافی نیست اما بسیار مهم است. برای مطالعه این دروس ابتدا کتاب درسی را به خوبی مطالعه میکنیم و زیر قسمت‌هایی که بسیار مطمئن هستیم مهم هستند با مداد خط میکشیم. سپس به سراغ حل مسئله یا تست می‌رویم. مطمئن باشید در این مرحله شما قادر به پاسخگویی به اکثر سوالات نیستید اما آموزش از این نقطه شروع می شود. پس از روبرو شدن با تست‌ها و دیدن نکات، آنها را وارد کتاب درسی خودتان کنید (توصیه می شود یک صفحه در میان در کتاب درسی کاغذ سفید قرار داده و آن را سیمی کنید) برای وارد کردن نکات کتاب درسی در دروس خواندنی وسواس وارونه به خرج دهید. در واقع به جای اینکه وسواس داشته باشید همه نکات را وارد کنید تا کاملا مطمئن نشده‌اید که آن نکته بسیار ارزشمند است آن را وارد کتاب درسی خود نکنید. در بسیاری از دروس اطلاعات بصری مانند اشکال در زیست شناسی و نمودارها و جداول در دروسی مثل شیمی اهمیت زیادی دارند. شما باید بتوانید با روبرو شدن با تست‌ها،  تشخیص دهید چه چیزی را در مورد آنها نمی دانید و سپس با وارد کردن آن نکات در حاشیه اشکال و نمودارها سطح خود را ارتقا دهید.

اشتباهات رایج در مطالعه دروس خواندنی

اشتباه اول:  دانش آموز تلاش دارد همه درسنامه‌ها را مطالعه کند با این استدلال که ممکن است در صورتی که آنها را مطالعه نکنم بخشی از نکات را در این درس از دست میدهم. در صورتی که باید این موضوع را در نظر داشته باشید که با مطالعه همه درسنامه‌ها و گاهی با مطالعه پاسخ تشریحی همه سوالات (که متاسفانه توسط بسیاری از اساتید زیست شناسی توصیه می شود) زمان زیادی را از دست خواهید داد. کنکور سراسری صرفاً یک آزمون علمی نیست بلکه یک آزمون علمی تکنیکی است پس موضوع مدیریت زمان برای مطالعه بسیار اهمیت دارد. شما میتوانید با حل تعداد کمی تست، متوجه شوید کدام بخش از کتاب را به خوبی متوجه نشده اید و سپس درسنامه ها و نکات مربوط به آن بخش را مطالعه کنید. در این قسمت اگر درباره انواع تست‌های آموزشی تسلطی و مروری اطلاعاتی ندارید بهتر است مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.

 اشتباه دوم:  تلاش برای حفظ کردن همه مطالب اشتباه دوم دانش آموزان است.  بسیاری از دانش آموزان فکر می کنند برای آنکه در کنکور موفق باشند باید مطالب را حفظ کنند. هرچند برای بسیاری از قسمت‌ها درست فکر می کنند و حفظ کردن بخشهای زیادی از نکات و کتاب لازم است اما روش به حافظه سپردن این بخش‌ها به اشتباه پیاده می شود.  باید توجه کنید یادگیری مقدم بر حفظ کردن است. در واقع تا شما درس را نفهمیده‌اید حفظ کردن آن به شما هیچ کمکی نمی کند. پس ابتدا باید تلاش کنید در حالی که کتاب درسی رو به روی شما باز است و مجاز هستید از نکاتی که در آن نوشته اید استفاده کنید بتوانید تست‌ها را حل کنید. پس از موفق شدن در این مرحله که البته مرحله بسیار مهمی است و ممکن است تا ماه‌ها طول بکشد با استفاده از روش‌های مروری و استفاده از یک برنامه مطالعاتی مناسب میتوانید با افزایش تعداد باکس‌های مطالعاتی در برنامه، مطالب را به حافظه بلند مدت خود بسپارید یا برای مثال از ابزارهایی مثل جعبه لایتنر که در سایت کابونتو در در اختیار شما قرار داده شده است استفاده کنید.

جمع بندی بهترین روش برای مطالعه

برای خلاصه کردن بهترین روش مطالعه بهتر است بگوییم در دروس تحلیلی به درسنامه‌ها و خلاصه نویسی‌های کوتاه و مختصر اکتفا کنید و عمده زمان خود را صرف حل کردن تست و دیدن کاربرد نکات در حل مسئله کنید. هرچه بیشتر مسئله حل کنید توانمند‌تر خواهید بود اما برای درس خواندنی در ابتدا تعداد کمی از تست ها حل می شود تا ما بتوانیم تشخیص دهیم چه نکاتی را در مطالعه کتاب درسی یاد نگرفته ایم یا به آن توجه نکرده‌ایم. سپس با تشخیص این موضوع با مطالعه مجدد کتاب مطالعه درسنامه‌های مرتبط با آن بخش و پاسخ تشریحی تست‌هایی که غلط زده‌ایم نکات را استخراج کرده و به کتاب وارد می کنیم. در جعبه‌های مطالعاتی بعدی که به کمک برنامه هوشمند سایت میتوانید آنها را تنظیم کنید (برای استفاده باید ابتدا ثبت نام کنید) به مطالعه مجدد کتاب که حالا دیگر حاوی نکات ارزشمند است می‌پردازید و برای تثبیت بهتر آنها تعداد بیشتری تست حل میکنید.